خواب و خوابیدن یکی از عملکردهای بنیادی و ضروری برای بسیاری از حیوانات است. اما چگونگی عملکرد و تجربه خواب بین حیوانات مختلف متفاوت است.
برخی از حیوانات، هنگام خواب، چشمان خود را بسته و به حالت عدم هوشیاری وارد می شوند، اما برخی دیگر این تجربه را با یک چشم باز تجربه میکنند. این پدیده به نام “خواب با یک چشم” شناخته می شود و هنوز موضوعی جالب برای مطالعه و پژوهش است. در ادامه با وورلدایونتس همراه باشید.
حیواناتی که در هنگام خواب یک چشم خود را باز نگه می دارند
برخی از حیوانات که خواب خود را با یک چشم باز تجربه می کنند شامل برخی از پرندگان و جانوران دریایی مانند دلفینها و فوکاها هستند. این حیوانات هنگام خواب ممکن است یک چشم خود را باز نگه دارند و با چشم دیگری به محیط اطراف خود نظارت کنند.
علت دقیق این رفتار هنوز مشخص نیست، اما برخی از توضیحات مطرح شده شامل این است که این حیوانات به این روش، میزان احتمال وقوع تهدیدها را کاهش میدهند و در صورت لزوم، بلافاصله واکنش نشان می دهند.
علل و مکانیسمهای دقیق خواب با یک چشم در حیوانات هنوز مورد مطالعه و پژوهش قرار دارند و تحقیقات بیشتری نیاز است تا بتوان توضیحات دقیق تری درباره این پدیده ارائه داد .
جالب است بدانید برخی از حیوانات مانند بعضی از پرندگان ، مرغهای بومی آمریکا، یا برخی از پستانداران نظیر دلفینها و نهنگها قسمتی از مغز خود را در حین خواب بیدار نگه می دارند تا بتوانند تنفس کنند و به سطح آب برسند. اما حتی این حیوانات هم هر دو چشم خود را در حالت استراحت میبندن.
پرندگان شبح پر ویژگیهای مخصوصی دارند که آنها را از سایر پرندگان تمایز می دهد. یکی از این ویژگیها استفاده آنها از یک استراتژی دفاعی به نام “تقلب چشمها” است. به این صورت که یک چشم آنها به طور عمد باز بوده و یکی از ابروها طولانی تر از دیگری است.
این ویژگی به آنها کمک میکند تا در جنگلها و در محیطهای تاریک و کم نور به خوبی ببینند و در عین حال مخفیانه باقی بمانند. بنابراین، پرندگان شبح پر به طور عمده یک چشم خود را باز نگه میدارند و این ویژگی جالب آنها است.
آیا گرگ در هنگام خواب یک چشم خود را باز نگه می دارد ؟
نه، گرگ و سایر حیوانات چهار پای دیگر چشم خود را باز نگه نمی دارند. گرگ و سایر حیوانات چهارپایه وابسته به طبیعت ، الگوی خواب عمیق و REM (Rapid Eye Movement) یا خواب پرخیال دارند. در این حالت، چشمها به صورت خیلی سریع جابجا می شوند. این مرحله از خواب با تفاوتهایی نسبت به خواب عمیق همراه است و در طول آن فعالیتهای مغزی بیشتری رخ می دهد، اما چشمها در این مرحله از خواب عموماً به صورت باز نمیباشند و حرکت دارند. بنابراین، گرگ و سایر حیوانات چهارپا در هنگام خواب چشم خود را باز نگه نمیدارند و به استراحت کامل بدن خود می پردازند.
چرا برخی از حیوانات هنگام خواب چشم خود را باز نگه می دارند ؟
برخی از حیوانات، مانند برخی از پرندگان و بعضی از نهنگها، چشم ها در هنگام خواب باز نگه می دارند . این پدیده به نام خواب با یک چشم یا “Unihemispheric sleep” شناخته میشود. در این حالت، یکی از چشمها در حال خواب عمیق است و دیگری همچنان باز است و به محیط پیرامون آگاهی دارد.
این رفتار در برخی از حیوانات، به خصوص پرندگان در اوقاتی که در محیط های خطرناک هستند، به طور انتخابی توسط مغز آن ها کنترل می شود. یکی از دلایل اصلی این رفتار، حفظ امنیت حیوان در حالت خواب است. با باز نگه داشتن یک چشم، حیوان می تواند به محیط پیرامون خود نظارت داشته باشد و در صورت وجود تهدیدی، بلافاصله واکنش نشان دهد.
علاوه بر این، این رفتار به آنها امکان میدهد تا هنگام خواب، عملکردهایی مانند شکار و حفظ تعادل بدنی را ادامه دهند. از جمله حیواناتی که خواب با یک چشم را انجام میدهند می توان به برخی از پرندگان مهاجر، نهنگها و برخی از رخشها اشاره کرد. این رفتار، یکی از جالب ترین و مورد مطالعه ترین پدیدههای رفتاری در عرصه علم حیوانات است و هنوز به طور کامل مکانیسمهای آن درک نشده است.
کلام آخر
در کل، برخی از حیوانات هنگام خواب چشم خود را باز نگه می دارند، این پدیده به نام خواب با یک چشم شناخته می شود. این رفتار به آنها امکان میدهد تا همچنان به محیط پیرامون خود نظارت داشته باشند و در صورت وجود تهدیدی، بلافاصله واکنش نشان دهند. این پدیده هنوز درک کاملی ندارد و موضوع پژوهشهای بیشتری است.